Trung Quốc giáng đòn lớn vào nền kinh tế Nga

Các ngân hàng quốc doanh Trung Quốc đang thắt chặt hạn chế cấp vốn cho khách hàng Nga. Ảnh Bloomberg

Ít nhất hai ngân hàng đã yêu cầu xem xét lại hoạt động kinh doanh ở Nga của họ trong những tuần gần đây và lên kế hoạch cắt đứt quan hệ với các khách hàng nằm trong danh sách trừng phạt của Mỹ. Theo các nguồn tin quen thuộc với vấn đề này, các ngân hàng cũng sẽ ngừng cung cấp dịch vụ tài chính cho khu vực quân sự Nga và xem xét các công ty, bao gồm cả các khách hàng không phải người Nga đang kinh doanh ở Nga hoặc gửi hàng hóa quan trọng đến Nga thông qua một nước thứ ba.

Động thái này được đưa ra sau khi Bộ Tài chính Mỹ hồi tháng trước tuyên bố sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các công ty tài chính và ngân hàng nước ngoài hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Moscow ở Ukraine và xử lý các giao dịch của Nga để mua thiết bị cho quân đội nước này.

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov mô tả vấn đề này là một vấn đề rất nhạy cảm đối với các công ty liên quan, nhưng không phải đối với chính phủ Nga.

Theo Reuters, ông Peskov nói: "Đây là một lĩnh vực rất, rất nhạy cảm và khó có ai chịu nói về nó. Bạn không nên mong đợi điều đó. Chúng tôi tiếp tục phát triển quan hệ với Trung Quốc. Đây là đối tác chiến lược rất quan trọng của chúng tôi".

Ông Peskov nói thêm rằng mối quan hệ thương mại giữa hai nước vẫn rất bền chặt, trong đó Nga báo cáo khối lượng thương mại song phương với Trung Quốc cao hơn mong đợi.

Ông Peskov nói: "Chúng tôi đã tự tin vượt qua 200 tỷ USD và tiếp tục phát triển".

Các nhà cho vay Trung Quốc bước vào lĩnh vực ngân hàng Nga cùng lúc với các ngân hàng phương Tây rút lui sau khi Nga tấn công Ukraine vào ngày 24/2/2022, lấp đầy khoảng trống khiến nền kinh tế nước này yếu hơn nhiều so với hiện tại. Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch lớn nhất từ Nga, với lượng than xuất khẩu tăng hơn gấp đôi kể từ năm 2020.

Động thái của ngân hàng Trung Quốc có thể gây đau đớn cho Nga và Điện Kremlin, đặc biệt khi việc Bắc Kinh được cho là lo sợ các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Tuy nhiên, động thái này cũng phản ánh thái độ mâu thuẫn của Trung Quốc đối với Nga trong suốt cuộc chiến ở Ukraine. Mặc dù đề nghị hỗ trợ ngoại giao cho Tổng thống Nga Vladimir Putin và hứa hẹn mở rộng thương mại giữa hai nước, Bắc Kinh vẫn không ủng hộ hoàn toàn cuộc chiến ở Ukraine và không cung cấp hỗ trợ quân sự đáng kể cho Moscow.

Các biện pháp trừng phạt trước đây của phương Tây đã khiến Nga yếu đi và phụ thuộc nhiều hơn vào Trung Quốc, vì họ tước đi khả năng tiếp cận khoảng một nửa dự trữ quốc tế của ngân hàng trung ương nước này và chỉ còn lại vàng và nhân dân tệ. Các ngân hàng Nga cũng đã chuyển sang sử dụng UnionPay của Trung Quốc sau khi Visa và Mastercard đình chỉ hoạt động tại quốc gia này.

Chris Weafer, giám đốc điều hành của công ty tư vấn chiến lược Macro-Advisory Ltd., tập trung vào Nga và khu vực Á-Âu, trước đây đã nói với Newsweek rằng Nga nên cảnh giác với sự phụ thuộc ngày càng tăng vào Trung Quốc.

"Trong khi Trung Quốc đang háo hức mua năng lượng, vật liệu và bán hàng hóa do Trung Quốc sản xuất sang thị trường Nga, tất cả đều phù hợp với Bắc Kinh, thì có rất ít đầu tư vào Nga, chắc chắn không có gì đủ để thay thế khoản đầu tư bị mất do các công ty và nhà đầu tư phương Tây rời bỏ", ông nói.