Làm việc với các cơ quan của EC, Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định quyết tâm của Việt Nam về gỡ thẻ vàng IUU

Ngày 18/9, tại Brussel (Bỉ), Bộ trưởng Lê Minh Hoan dẫn đầu đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NNPTNT) thăm và làm việc với các cơ quan của Ủy ban châu Âu (EC).

Trong phiên làm việc với Cao ủy Môi trường, đại dương và nghề cá và Tổng vụ các vấn đề về biển và thủy sản (Ủy ban châu Âu), Bộ trưởng Lê Minh Hoan đã trao đổi về quan điểm của Việt Nam trong xử lý vấn đề chống khai thác IUU.

"Việt Nam luôn xác định chống khai thác IUU là một nhiệm vụ trọng tâm. Việc chấm dứt khai thác IUU không chỉ giúp thủy sản Việt Nam xuất khẩu sang EU mà còn giúp phát triển ngành nuôi trồng và khai thác hải sản bền vững, thể hiện trách nhiệm, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế", Bộ trưởng Lê Minh Hoan khẳng định.

Đồng thời, Bộ trưởng cũng cho rằng, thẻ vàng IUU cũng sẽ là cơ hội cho ngành khai thác thủy sản Việt Nam chuyển đổi từ nghề cá truyền thống, quy mô nhỏ, nhiệt đới, đa nghề, đa loài sang quản lý một nghề cá có trách nhiệm, phát triển bền vững.

6 kết quả nổi bật của Việt Nam về chống khai thác IUU

Tại buổi làm việc với Cao ủy Cao ủy Môi trường, đại dương và nghề cá và Tổng vụ các vấn đề về biển và thủy sản, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, đến nay, đã có một số kết quả nổi bật như: Tạo sự thống nhất về nhận thức, hành động quyết liệt trong tất cả các cấp, các ngành, cộng đồng ngư dân, doanh nghiệp và đạt sự đồng thuận của toàn xã hội đối với thực hiện các quy định của pháp luật, các quy định và khuyến nghị của EC trong chống khai thác IUU.

Xây dựng được khung pháp lý toàn diện đầy đủ về quản lý nghề cá và chống khai thác IUU. Đặc biệt, gần đây Quốc hội và Chính phủ tiếp tục siết chặt chế tài xử lý vi phạm IUU, xuyên suốt từ cấp Trung ương đến địa phương.

Công tác quản lý tàu cá đã chuyển biến một cách rõ rệt. Theo đó, đã xây dựng và vận hành Cơ sở dữ liệu quốc gia về tàu cá (đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản) kết nối từ trung ương đến địa phương, liên thông với các lực lượng thực thi pháp luật (Kiểm ngư, Biên phòng, Cảnh sát biển) và các cơ quan quản lý cảng để kiểm soát hoạt động của tàu cá. Trên 98% tàu cá hoạt động vùng khơi (có chiều dài từ 15m trở lên) đã được lắp đặt thiết bị giám sát hành trình.

Công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản đã được thực hiện và kiểm soát theo chuỗi từ khâu kiểm soát sản lượng qua cảng đến cấp chứng thư xuất khẩu và kiểm soát nguyên liệu tại các nhà máy chế biến.

Các nguyên liệu nhập khẩu vào Việt Nam được kiểm soát theo quy định của Hiệp định biện pháp quốc gia có cảng và trong thời gian tới sẽ thực hiện hậu kiểm tính hợp pháp của sản phẩm thủy sản từ khai thác nhập khẩu bằng container.

Công tác thực thi pháp luật, xử phạt vi phạm hành chính đã được triển khai tích cực tại nhiều địa phương và các lực lượng thực thi pháp luật trên biển. Các tàu vi phạm vùng biển nước ngoài từ năm 2015 đến nay đã giảm rõ rệt.

Đến nay, tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, xử lý đã giảm 84,35% so với năm 2016; trong đó đã ngăn chặn, chấm dứt tàu cá vi phạm các nước, quốc đảo Thái Bình Dương từ năm 2018 đến nay.

Cũng theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, Việt Nam đang tích cực triển khai các chương trình, đề án chuyển đổi ngành khai thác hải sản bền vững, nhằm tạo nền tảng cơ sở quản lý đội tàu theo hướng phù hợp với hiện trạng nguồn lợi đang được xây dựng và chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan tiếp tục khẳng định, với sự lãnh đạo của Đảng, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Việt Nam đang hướng đến mục tiêu xây dựng nghề cá bền vững, có trách nhiệm, hội nhập quốc tế và gỡ thẻ vàng của EC. 

"Cả hệ thống chính trị đã tích cực vào cuộc để xây dựng và triển khai một kế hoạch đồng bộ với các mục tiêu và giải pháp cụ thể trong toàn hệ thống từ Trung ương đến địa phương, đoàn thể, công đồng ngư dân, hiệp hội và doanh nghiệp thủy sản", ông nói.

Ủy ban châu Âu đánh giá cao nỗ lực gỡ thẻ vàng IUU của Việt Nam

Để triển khai các giải pháp đồng bộ cho phát triển nghề cá bền vững, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, Việt Nam có chiến lược giảm cường lực khai thác, giảm đội tàu và chuyển sang phát triển nuôi trồng thủy sản để phát triển ngành thủy sản bền vững. Tại buổi làm việc, Bộ trưởng đề nghị Ủy ban châu Âu hỗ trợ Việt Nam công tác điều tra nguồn lợi thủy sản trong vùng biển Việt Nam.

Đồng thời, triển khai các chương trình chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái, chuyển đổi sinh kế cho cộng đồng ngư dân ven biển; Hỗ trợ Việt Nam tham gia các chương trình phát triển Kinh tế xanh, quản lý rác thải nhựa trên biển.

Đánh giá cao chuyến thăm của Bộ trưởng Lê Minh Hoan, các đối tác của Ủy ban châu Âu cho biết, chuyến thăm của Bộ trưởng khẳng định rõ quyết tâm, ý chí chính trị của Việt Nam và là cơ hội để hai bên trao đổi trực tiếp, hiểu rõ hơn về các khó khăn trong quá trình thực thi chống khai thác IUU. 

Cao ủy Môi trường, đại dương và nghề cá và Tổng vụ các vấn đề về biển và thủy sản đánh giá việc xử lý gỡ thẻ vàng IUU và phát triển ngành thủy sản bền vững của Việt Nam như một "hình mẫu của thế giới". Khung pháp lý về quản lý nghề cá và chống khai thác IUU mà Việt Nam đã xây dựng hoàn toàn đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế. 

Tuy nhiên, việc thực thi còn một số tồn tại như: Vẫn còn tình trạng tàu cá vi phạm khai thác IUU tại các vùng biển nước ngoài mặc dù đã giảm so với trước đây; Việc thực thi pháp luật chưa đồng bộ giữa các địa phương. Tất cả các trường hợp vi phạm cần được xử lý mà không có ngoại lệ; Cường lực khai thác hải sản còn cao, cần cân đối giữa nguồn lợi thủy sản và cường lực khai thác.

Ủy ban châu Âu cho biết sẽ đồng hành cùng Việt Nam trong phát triển thủy sản bền vững. EU sẽ ban hành hướng dẫn về phát triển thủy sản bền vững theo đúng chiến lược của EU về phát triển bền vững như thỏa thuận xanh, kinh tế tuần hoàn... Trong đó, EU mong muốn hỗ trợ Việt Nam trở thành một hình mẫu của thế giới trong việc phát triển bền vững ngành thủy sản và chống khai thác IUU. 

Cũng tại buổi làm việc, Cao ủy Môi trường, đại dương và nghề cá thông báo sẽ có chuyến thăm Việt Nam vào đầu năm 2024.