"Về mặt lý thuyết, người ta vẫn có thể làm giàu từ nuôi lợn, gà!"

Biệt phủ của gia đình Giám đốc Sở TNMT Yên Bái khiến dư luận quan tâm suốt thời gian qua. (Ảnh: IT).

Câu chuyện quanh phát biểu của thiếu tướng Phạm Lê Xuất, Phó Chánh thanh tra Bộ Công an tại hội nghị giao ban thanh tra các bộ ngành 6 tháng đầu năm 2017 vẫn chưa hết nóng khi ông cho biết: "Do chưa có quy định truy nguyên nguồn gốc tài sản nên mới có chuyện nhiều người giải trình tài sản hình thành từ nuôi lợn nuôi gà".

Câu chuyện khiến cho dư luận cười đấy mà lại đau đấy! Cười bởi sự lý giải về nguồn gốc hình thành tài sản ngô nghê đến mức khó tin của một số vị cán bộ, nếu như lời ông Xuất nói là đúng. Nhưng đau là bởi một quy định vô cùng cần thiết trong cuộc chiến phòng, chống tham nhũng như kê khai tài sản cán bộ hàng năm, hóa ra lại hết sức hình thức vì không chặt chẽ, không tới nơi tới chốn.

Tuy nhiên, đánh giá về câu chuyện này, ông Nguyễn Đình Quyền – Viện trưởng Viện nghiên cứu lập pháp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có một góc nhìn khác: Trong Nhà nước pháp quyền, mọi người dân không có nghĩa vụ chứng minh mình vi phạm, họ có quyền im lặng. Cán bộ công chức có trách nhiệm giải trình, nhưng quyền chứng minh họ giải trình đúng hay có vi phạm là việc của Nhà nước.

“Vấn đề là Nhà nước phải đủ công cụ, đủ thể chế, năng lực, nhân lực… để khám phá ra những hành vi vi phạm pháp luật của tội phạm. Khi hoạch định chính sách đừng trông chờ những người vi phạm hay người tham nhũng khai sự thật” – ông Quyền phân tích.

Vẫn theo Viện trưởng Viện nghiên cứu lập pháp, muốn chống tham nhũng thì cần phải kiểm soát được tài sản. Kê khai tài sản chỉ một trong những nội dung của kiểm soát tài sản. 

“Muốn kiểm soát tài sản phải làm rất nhiều việc. Hiện chúng ta đang nghiên cứu sửa Luật phòng, chống tham nhũng để các quy định đảm bảo hiệu quả hơn, tránh hình thức. Ở nước ta để chứng minh nguồn gốc của tài sản như nào là vấn đề rất phức tạp” – ông Quyền thừa nhận.

Còn đại biểu Lưu Bình Nhưỡng – Ủy viên Thường trực Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng: Trong phát biểu mới đây của Phó Chánh Thanh tra Bộ Công an có thể thấy hai khía cạnh.

“Thứ nhất có thể họ khai đúng. Về mặt lý thuyết thì nuôi lợn, gà, cá, nói chung là chăn nuôi, cũng có thể làm giàu. Vấn đề quan trọng là việc giải trình nguồn gốc tài sản có đúng như thế không. Còn ở khía cạnh thứ hai, có thể đó là cách giải trình cho nó xong việc để lấp liếm những vấn đề phía sau” – đại biểu Nhưỡng nhận định.

Vẫn theo đại biểu Nhưỡng, nếu như nuôi lợn, nuôi gà để làm giàu th không phải chuyện đơn giản, bởi chuồng trại phải hoành tráng cỡ nào, quy mô đầu tư ra sao?

“Nếu mỗi năm chỉ nuôi có một vài con lợn hoặc đàn gà mà có được tài sản lớn thì chẳng ai tin. Trước đây thời bao cấp, rất nhiều cán bộ cũng nuôi lợn, gà đến khi bán cũng có tiền mua được đôi chỉ vàng. Nhưng mỗi năm nuôi lợn, gà sắm một đôi chỉ vàng cộng lại không thể có tài sản “khủng” hay xây được “biệt phủ". Đấy chỉ là cách làm ăn kiểu tận dụng, cầm cự, còn như chăn nuôi để có thu nhập lớn hoàn toàn khác. Nếu cán bộ giải trình tài sản lớn có được là do làm công nghiệp, trang trại hay được thừa kế, trúng xổ sổ thì nghe thuyết phục hơn” – đại biểu Nhưỡng nói.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cũng thừa nhận, việc kê khai tài sản đang làm hiện nay vẫn còn hình thức, chưa thực sự góp phần đáng kể vào việc đấu tranh phòng, chống tham nhũng.