Trung Quốc tận dụng lợi thế của gã khổng lồ khí đốt Nga

Tập đoàn khí đốt khổng lồ Gazprom của Nga.

Vào ngày 2/5, nhà sản xuất khí đốt tự nhiên lớn nhất thế giới báo cáo khoản lỗ ròng 629 tỷ rúp (6,9 tỷ USD), khác xa so với mức lợi nhuận 447 tỷ rúp đã được dự báo, khiến cổ phiếu của Gazprom trên Sàn giao dịch Moscow giảm 3,5%.

Đây là lần đầu tiên kể từ cuối những năm 1990, Gazprom báo lỗ, sau khi vẫn có lãi nhờ cuộc Đại suy thoái, Covid-19 và hơn một năm các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với cuộc chiến ở Ukraine.

Khí đốt tự nhiên (cùng với dầu) chiếm hơn 40% doanh thu của chính phủ từ năm 2011 đến năm 2020.

Xuất khẩu khí đốt sang châu Âu vốn là thị trường lớn nhất của ngành công nghiệp Nga, hiện bị hạn chế nghiêm trọng, khi các quốc gia châu Âu theo đuổi việc đa dạng hóa kể từ cuộc chiến ở Ukraine nhằm trừng phạt Điện Kremlin cũng như giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nói chung.

Theo Eurostat, Liên minh châu Âu chỉ nhập 13% lượng khí đốt từ Nga trong quý 4 năm ngoái, giảm so với mức 33% trong cùng kỳ năm 2021.

Kể từ khi bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine, việc xuất khẩu khí đốt tự nhiên và dầu sang Trung Quốc đã bù đắp một phần tổn thất kinh doanh của Moscow ở châu Âu. Và mối quan hệ này sẽ được củng cố hơn nữa, với đường ống Power of Siberia dự kiến sẽ đạt công suất tối đa trong năm nay và vận chuyển 38 tỷ mét khối (bcm) sang Trung Quốc hàng năm.

Phó chủ tịch Ủy ban quản lý Gazprom Famil Sadigov đã dự đoán doanh số bán khí đốt được dự đoán trước đó sẽ mang lại doanh thu khí đốt 4 nghìn tỷ rúp do nhu cầu ở Trung Quốc, Meduza viết. Trên thực tế, con số đó hóa ra chỉ là 3 nghìn tỷ.

Trung tâm Carnegie Berlin, Sergey Vakulenko ước tính Gazprom thu về 5,5 tỷ USD từ 22,7 bcm mà công ty này bán cho Trung Quốc vào năm ngoái. Số tiền này chỉ bằng một nửa hoặc ít hơn số tiền mà tập đoàn Nga lẽ ra sẽ nhận được từ thị trường châu Âu theo giá châu Âu.

Cho đến cuối năm 2027, Nga sẽ xuất khẩu khí đốt sang Trung Quốc với tỷ lệ thấp hơn 28% so với lượng xuất khẩu sang những khách hàng mà nước này vẫn có ở châu Âu.

Năm nay, các luồng khí đốt đến Trung Quốc có mức giá 257 USD/1.000 mét khối so với mức 320 USD cho các điểm đến phương Tây. Trung Quốc dự kiến sẽ trả ít hơn trong thời gian từ 2025 đến 2027

Giám đốc điều hành cố vấn vĩ mô Chris Weafer nói với Newsweek rằng đối với Moscow, Trung Quốc vẫn là mục tiêu chính.

Ông nói: "Trong ngắn hạn và trung hạn, Nga muốn bán nhiều khí đốt hơn cho Trung Quốc. Cơ sở hạ tầng đã có từ thời Liên Xô và có thể được nâng cấp tương đối nhanh chóng" để bơm tới 33 bcm khí mỗi năm sang Trung Quốc và 11 bcm nữa cho Uzbekistan.

Ông Chris Weafer hy vọng chủ đề này sẽ xuất hiện trong các cuộc thảo luận của Tổng thống Nga Vladimir Putin với người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình tại Bắc Kinh trong những ngày tới.

Trong khi đó, Nga tiếp tục chào hàng Power of Siberia 2, một đường ống được đề xuất sẽ xuất khẩu khối lượng khí đốt thậm chí còn cao hơn từ Tây Siberia đến Đông Bắc Trung Quốc. Weafer nói: "Trung Quốc rất im lặng về vấn đề này, nhưng chúng tôi biết rằng họ sẽ sẵn sàng tiếp nhận dự án, miễn là họ có được một thỏa thuận giá tốt".

"Mặc dù Trung Quốc chơi cứng rắn về giá cả và chắc chắn họ có tất cả các quân bài hiện tại, nhưng các quan chức ở đó thừa nhận họ muốn có thêm khí đốt thông qua các tuyến đường cung cấp an toàn. Họ lo lắng về một cuộc xung đột trong tương lai với Mỹ có thể làm gián đoạn các tuyến cung cấp quan trọng hiện đang đi vào bằng tàu biển. Các đường ống từ Nga và Trung Á an toàn hơn và—ít nhất là ở thời điểm hiện tại—rẻ hơn.

Weafer chỉ ra rằng các nước châu Âu không phải là những nước duy nhất rút ra bài học từ hậu quả của cuộc chiến tranh Nga-Ukraine.

Nga hiện đang để mắt đến nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng của Ấn Độ. Tuy nhiên, điều này đặt ra những khó khăn riêng, từ thách thức về mặt địa lý cho đến các lệnh trừng phạt của Mỹ.