Tranh luận nóng về BOT: Nói giảm giá vì dân "như ban phát, xin cho"

Sáng nay (4.6), đăng đàn đầu tiên với nhóm nội dung về giải pháp xử lý những vấn đề tồn tại đối với các dự án giao thông đầu tư theo hình thức xây dựng-kinh doanh-chuyển giao (BOT), Bộ trưởng Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể nhận được hàng loạt câu hỏi nóng về hoạt động của các trạm thu phí BOT.

Tin liên quan

Chủ tịch Quốc hội: "Trạm thu giá chỉ cần lấy lại tên cũ là Trạm thu phí"

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng hỏi về vấn đề bất cập hiện nay về BOT nói riêng là thể chế chưa hoàn chỉnh, quá trình thực hiện có nhiều sai phạm, lợi dụng chính sách, dẫn đến tranh chấp và bức xúc. Chưa giải quyết vấn đề lợi ích nhà nước, doanh nghiệp và người dân, còn ăn đong trong lĩnh vực này. Bộ trưởng cho biết giải pháp căn cơ?

Trả lời chất vấn trên, Bộ trưởng GTVT thừa nhận, thời gian qua, thể chế chưa hoàn chỉnh, một số biểu hiện dư luận quan tâm có sai phạm thì vừa qua các đoàn thanh kiểm tra chỉ ra. Hiện đang khắc phục triệt để. Lợi dụng chủ trương thực hiện dự án thì việc này Đảng, Nhà nước, Chính phủ giao các ngành chức năng vào cuộc quyết liệt xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức lợi dụng làm ảnh hưởng đến người dân. 

“Bộ GTVT quán triệt làm nghiêm túc, nếu có chỉ rõ sai phạm thì với trách nhiệm của mình tôi xử lý cán bộ thuộc quyền nghiêm túc nhất” – ông Thể nói.

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể

Liên quan đến các tranh chấp do chưa hoàn thiện thể chế xảy ra tại một số trạm BOT, ông Thể cho rằng: Làm dự án thì không thể tránh khỏi bất cập, nhưng để đảm bảo hài hoà lợi ích Bộ GTVT quan tâm dự án, khi có dư luận là xuống xử lý ngay, giải quyết ngay theo hướng đảm bảo lợi ích của người dân.

Ông Thể cho hay, về lâu dài, thực hiện nghiêm Nghị quyết UBTVQH, Bộ dừng 4 dự án triển khai chậm, 10 dự án khác chưa ký hợp đồng cũng dừng lại. Sắp tới chỉ làm trên đường song hành, đường mới hoàn toàn để người dân có sự lựa chọn.

Liên quan đến vấn đề này, đại biểu Hoàng Quang Hàm tranh luận lại: Bộ trưởng nói giải quyết vấn đề BOT đứng trên lợi ích của người dân. Tôi thì tôi không thấy thế. Bởi 17 dự án đặt sai vị trí, 3 dự án không đi phải trả tiền, 6 dự án không đi đường tránh cũng trả tiền, không đi cao tốc cũng trả tiền... Báo cáo và giải pháp mà Bộ trưởng nêu thì cứ dân chịu thì thu, không chịu thì dừng, rồi dân chịu lại thu. Như thế vì lợi ích của dân chưa, sao dân không đi phải trả tiền?

Trả lời câu hỏi, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cho hay, có những dự án do lịch sử để lại, khi chuyển về thì Bộ tiếp nhận. Như trạm Bắc Thăng Long – Nội Bài đã báo cáo Chính phủ. Năm 2014, Thủ tướng có văn bản chỉ đạo tiếp tục thu phí.

Với trách nhiệm của mình, Bộ thực hiện theo chỉ đạo. Còn với dự án trước đây đưa vào có sự tham gia của chính quyền địa phương và Bộ ngành và các bên liên quan cho rằng trạm thu chỗ đó là hợp lý. Hiện nay nếu di dời thì phải tham mưu cho Chính phủ, Quốc hội để có khoản kinh phí với hợp đồng của nhà đầu tư BOT.

Trạm thu phí BOT quốc lộ 5. Ảnh: Thành An

Ông Thể cũng cho rằng, một số dự án hết sức quan trọng như đi Hải Phòng, nhưng vì đầu tư lớn nên thời điểm đó thống nhất chủ trương mở trạm ở Quốc lộ 5. 

Tương tự, mở rộng tuyến tránh và nâng cấp tuyến hiện hữu, mong muốn của địa phương là mở rộng đô thị, tạo sự phát triển cho địa phương, rồi nâng cấp cải tạo quốc lộ... các dạ án đều thực hiện đúng theo trình tự thủ tục, có sự thống nhất của các bộ ngành và địa phương.

“Hiện ngân sách khó khăn. Khi Quốc hội biểu quyết cân đối nguồn vốn thì chúng tôi sẵn sàng mua lại dự án này. Mong xã hội và người dân thông cảm. Còn chúng tôi cố gắng miễn, giảm phí cho người dân, nhất là người dân ở khu vực trạm” – ông Thể nói.

Sau khi nghe Bộ trưởng Thể trả lời, đại biểu Đại biểu Mai Sỹ Diến tranh luận: Nghe Bộ trưởng nói vì lợi ích hài hoà và vì người dân mà giảm giá, nếu nói thế giống như ban phát, xin cho. Ta cần nguyên tắc cung cầu theo thị trường, quyền lợi của người dân và DN phải bình đẳng, phải thảo luận, đồng tình giữa người mua và người bán. Không thể nói vì nhà đầu tư rồi khi có áp lực lại giảm giá rồi nói vì người dân là không phải.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng tiếp tục tranh luận hỏi "Chúng ta hoàn thiện thể chế như thế nào, chứ không phải chắp vá"

Bộ trưởng GTVT trả lời rằng, "Hiện nay Chính phủ chỉ đạo Bộ KHĐT khẩn trương hoàn chỉnh luật đầu tư theo hình thức PPP để thực hiện một cách căn cơ. Mong đại biểu Quốc hội góp ý để dự thảo đạt kết quả tốt nhất".