300 bản phim ở Hãng phim truyện Việt Nam bị hỏng nặng, không sử dụng được nữa

Ngày 4/1/2024, Thanh tra Bộ VHTTDL có văn bản phúc đáp thư của đạo diễn Bùi Trung Hải - đại diện tập thể nghệ sĩ ở Hãng phim truyện Việt Nam về việc nghiên cứu, đánh giá nghiêm túc, xác đáng về thiệt hại của 300 bộ phim kinh điển trong kho bảo quản. Văn bản này nêu rõ, sau khi nhận được kiến nghị, phản ánh của tập thể nghệ sĩ về 300 bản phim bị hỏng, Cục Điện ảnh cùng Viện Phim Việt Nam làm việc với đại diện CTCP Đầu tư và Phát triển Phim truyện Việt Nam và khảo sát trực tiếp kho lưu trữ phim.

Sau khi khảo sát trực tiếp, đoàn công tác nhận thấy kho lưu trữ phim đã xuống cấp trầm trọng, không đủ tiêu chuẩn để lưu trữ, các bản phim không thể sử dụng do không được kiểm tra, bảo dưỡng trong một thời gian dài. Các bộ phim trong kho phim bị hư hỏng thuộc trách nhiệm của công ty. Công ty phải để xuất phương án khắc phục báo cáo Bộ VHTTDL và trả lời cho tập thể nghệ sĩ, cán bộ công nhân viên của công ty biết.

Về hiện trạng bảo quản các bộ phim giá trị của điện ảnh Việt Nam tại kho phim của Viện Phim Việt Nam, đại diện Thanh tra Bộ VHTTDL khẳng định, những bộ phim này có đầy đủ cả bản gốc và hồ sơ liên quan, được lưu trữ, bảo quản một cách khoa học trong điều kiện tiêu chuẩn quốc tế.

Sau quá trình cổ phần hóa, Hãng phim truyện Việt Nam gần như tê liệt, chưa có bộ phim mới nào ra đời sau khi cổ phần hóa. "Cuộc đời của Yến" của đạo diễn Đinh Tuấn Vũ là phim cuối cùng do Hãng sản xuất năm 2015.

Đạo diễn Bùi Trung Hải cho rằng: "Theo văn bản trả lời của Bộ VHTTDL mà chúng tôi mới nhận được, sau gần 1 năm chờ đợi, thì tình trạng của kho phim đã bị hỏng hoàn toàn. Đây là một tin rất đáng buồn. Đây là một tổn thất rất lớn cho di sản điện ảnh của đất nước và sẽ cần thiết phải có sự đánh giá chuyên nghiệp, công khai, minh bạch về tổn thất, thiệt hại này cả về mặt thuần túy kinh tế và cả về mặt tinh thần. Theo công văn của Bộ thì công ty đại diện là Vivaso phải đề xuất phương án khắc phục và báo cáo Bộ đồng thời trả lời cho tập thể nghệ sĩ cán bộ của công ty biết. Tuy nhiên chúng tôi cũng hoàn toàn không có thông tin gì về việc này.

Trước đó, vào đầu năm 2023, các nghệ sĩ, cán bộ của Hãng phim truyện Việt Nam gửi đơn đề nghị Bộ VHTTDL nghiên cứu, đánh giá nghiêm túc, xác đáng về thiệt hại của 300 bộ phim kinh điển trong kho bảo quản.

Trong đơn thư có đoạn: "Những bộ phim này đều thấm đẫm mồ hôi, xương máu của các thế hệ nghệ sĩ điện ảnh Việt Nam đi trước. Nhiều bộ phim đạt những thành tựu lớn tại các liên hoan phim trong nước và quốc tế, là di sản văn hóa của cả dân tộc. Đề nghị Bộ VHTTDL có phương án đánh giá công khai, minh bạch thiệt hại này để tổng công ty vận tải thủy Vivaso có phương án đền bù".

300 bản phim ở Hãng phim truyện Việt Nam đã không còn cơ hội để cứu

Trao đổi với Dân Việt trước đó, đạo diễn Bùi Trung Hải nói rằng, 300 phim bị hỏng là một tổn thất lớn về kinh tế lẫn tinh thần đối với các nghệ sĩ của Hãng phim truyện Việt Nam, điện ảnh Việt Nam nói riêng và ngành văn hóa nói chung. Những bộ phim bị hỏng bao gồm nhiều phim từ thời kỳ đầu của điện ảnh Việt Nam, phim kinh điển, đã đạt giải thưởng cao nhất tại các Liên hoan phim lớn trên thế giới cũng như Liên hoan phim Việt Nam.

Đến nay, số phận của 300 phim này vẫn là một câu hỏi chưa có lời đáp. Phim hỏng vẫn nằm đó, không có biện pháp xử lý, tiếp tục bị ẩm mốc, bị hỏng nặng nề hơn. Hiện nay, các nghệ sĩ, cán bộ công nhân viên, kỹ thuật viên chỉ mong hãng phim được phục hồi và phát triển trở lại.

Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2023 và triển khai nhiệm vụ năm 2024 của Bộ VHTTDL diễn ra ngày 3/1, trong phát biểu chỉ đạo, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có nhắc đến câu chuyện lùm xùm kéo dài ở Hãng phim truyện Việt Nam. Thủ tướng chỉ đạo Bộ VHTTDL phải phối hợp với Chính phủ, nhanh chóng giải quyết dứt điểm vụ việc tồn đọng ở Hãng phim truyện Việt Nam.

Hãng phim truyện Việt Nam được thành lập năm 1953, trực thuộc Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch. Lịch sử phát triển gắn liền với dòng phim cách mạng và nghệ thuật, với các tác phẩm như: Chung một dòng sông, Vĩ tuyến 17 ngày và đêm, Nổi gió, Chị Tư Hậu, Sao tháng Tám, Em bé Hà Nội, Vợ chồng A Phủ, Mùa ổi...

Trong suốt hơn 70 năm qua, Hãng sản xuất hơn 400 bộ phim điện ảnh, truyền hình, tài liệu. Nhiều tác phẩm gặt hái giải Vàng ở các Liên hoan phim Việt Nam, nhiều giải thưởng quốc tế. Thế nhưng, đó chỉ là qua thời hoàng kim trong dĩ vãng. Hiện nay trụ sở Hãng phim truyện Việt Nam hoang tàn, đổ nát.

Cơ sở vật chất, giải thưởng, kỷ vật xuống cấp, ẩm mốc, phủ bụi do Hãng phim đóng cửa lâu ngày, không có người dọn dẹp. Không chỉ cơ sở vật chất mà hơn 300 phim nhựa được lưu trữ tại Hãng phim truyện Việt Nam cũng hỏng, trở thành những đống nhựa bết, dính.