Nguy cơ "bong bóng" AI vỡ trước làn sóng đầu tư vào trí tuệ nhân tạo

Ngành công nghiệp khởi nghiệp AI đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về lãi suất đầu tư mạo hiểm, huy động được hơn 25 tỷ USD trong nửa đầu năm 2023, vượt qua thị trường tiền điện tử. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại rằng ngành công nghiệp này có thể đang hình thành một bong bóng có nguy cơ vỡ.

Sự thống trị của các mô hình ngôn ngữ trí tuệ nhân tạo (LLM) bắt đầu từ khi ChatGPT của OpenAI ra mắt vào tháng 11 năm ngoái. Điều này tạo cơ hội cho các nhà đầu tư mạo hiểm chuyển trọng tâm từ thị trường tiền số vốn đang suy giảm sang lĩnh vực AI đầy triển vọng. Các gã khổng lồ công nghệ như Google, Microsoft và Facebook đã nhanh chóng bám theo xu hướng và đầu tư vào các mô hình AI của riêng mình.

Bên cạnh những gã khổng lồ trong ngành, nhiều công ty startup AI nhỏ hơn đã xuất hiện với các khoản đầu tư mạo hiểm được rót vào. Các công ty như Jasper AI, Anthropic và Inflection AI đã thu hút hàng triệu USD đầu tư. Một cuộc khảo sát trong ngành cho thấy 74% nhà đầu tư đã chi tiền cho ít nhất một công ty startup AI, thể hiện sự phát triển nhanh chóng của thị trường này.

Mặt khác, việc phân bổ vốn của các công ty khởi nghiệp này cũng có sự chênh lệch. Thay vì đầu tư vào nghiên cứu, phát triển hoặc thu hút khách hàng, các công ty sử dụng một phần vốn đáng kể để mua các đơn vị xử lý đồ họa (GPU) hiệu năng cao do nhu cầu quá lớn. Điều này đã dẫn đến tình trạng thiếu GPU, có thể chỉ giải quyết được vào cuối năm 2024.

Ngoài ra, nhiều nền tảng AI phụ thuộc rất nhiều vào API từ các công ty như OpenAI, khiến các nền tảng này có ít quyền kiểm soát hoặc quyền sở hữu tài sản trí tuệ. Khi nhu cầu về các dịch vụ AI giảm, thị trường có khả năng bão hòa do làn sóng sa thải và sự quan tâm đến các nền tảng chính như ChatGPT sụt giảm. 

Bên cạnh đó, các mô hình AI mới hơn như GPT-4 đã nhận về nhiều báo cáo liên quan đến việc giảm hiệu suất và tạo ra thông tin sai lệch. Các công ty đang cố gắng khắc phục vấn đề này, nhưng theo một số nhà nghiên cứu AI, điều đó là không thể khắc phục. Các công ty AI cũng bị các nghệ sĩ, nhà làm phim, nhiếp ảnh gia, nhạc sĩ chỉ trích vì tự ý sử dụng những tác phẩm có bản quyền của họ để đào tạo mô hình AI. 

Những yếu tố trên kết hợp với sức nặng của sự mở rộng nhanh chóng trong ngành, làm dấy lên mối lo ngại về sự hình thành bong bóng không bền vững, có nguy cơ vỡ bất cứ lúc nào.

Các làn sóng công nghệ tập trung vào người tiêu dùng trước đây như mạng xã hội hoặc thương mại điện tử được kích hoạt là nhờ khả năng tiếp cận quảng cáo trực tuyến và lưu trữ đám mây tương đối rẻ. Tuy nhiên, khác với chúng, chi phí tốn kém của AI khiến các công ty startup khó thành công hơn, đặc biệt nếu họ chưa tìm ra mô hình kinh doanh của mình.