Nêu gương - chìa khóa cho chỉnh đốn Đảng thành công

GS - TSKH Phan Xuân Sơn - Phó Viện trưởng Viện Chính trị học

GS - TSKH Phan Xuân Sơn - Phó Viện trưởng Viện Chính trị học nhận định như vậy về nội dung công tác quy hoạch cán bộ cấp T.Ư, vấn đề được đề cập trong Nghị quyết Hội nghị BCH T.Ư Đảng lần thứ 4.

Tạo nguồn cán bộ

Thưa GS, trong Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ 4 có một nhận định khá quan trọng và thẳng thắn, đó là “Công tác quy hoạch cán bộ chưa thực hiện được ở cấp T.Ư, dẫn đến sự hẫng hụt, chắp vá, không đồng bộ và thiếu chủ động trong công tác bố trí, phân công cán bộ”. Theo ông, nguyên nhân và giải pháp nào để khắc phục triệt để vấn đề này?

- Xây dựng một đội ngũ cán bộ phụ thuộc vào 3 yếu tố chính: Chủ thể công tác cán bộ, nguồn vốn cán bộ, và cơ chế chính sách công tác cán bộ.

Chủ thể công tác cán bộ chính là những người thay mặt Đảng tìm hiền tài. Đội ngũ này cũng phải hiền tài thực sự. Vua Trần Minh Tông từng nói: Nếu ta không hiền thì những kẻ ta dùng cũng không hiền. Người làm công tác cán bộ phải có cái tâm trong sáng, có cái tầm cao rộng, có cái trí sáng suốt mới có thể phát hiện được hiền tài.

Nguồn vốn cán bộ của chúng ta không thiếu, nhưng vì chưa có cách để phát hiện tuyển chọn, đào tạo, sử dụng, nên không sử dụng được lợi thế này. Vốn này lấy ở đâu? Lấy ở trong Đảng, trong dân, trong các phong trào phát triển kinh tế - xã hội, trong các trường học. Một giải pháp rất quan trọng, có ý nghĩa chiến lược là tạo nguồn vốn cán bộ lãnh đạo, về cơ bản và lâu dài là đổi mới hệ thống giáo dục - đào tạo của quốc gia.

Cơ chế chính sách công tác cán bộ cũng rất quan trọng. Không có cơ chế chính sách cán bộ tốt thì dù phát hiện ra hiền tài cũng không có tác dụng.

Người dân tham quan triển lãm Đảng và mùa Xuân ở TP.Hồ Chí Minh.

Cũng về vấn đề “con người”, Nghị quyết nêu rõ: “Một số trường hợp đánh giá, bố trí cán bộ chưa thật công tâm, khách quan, bố trí không đúng sở trường, năng lực”. Phải chăng đây chính là biểu hiện rõ nhất của hiện tượng “chạy chức, chạy quyền” trong hệ thống lãnh đạo, quản lý nhà nước?

- Việc đánh giá cán bộ đòi hỏi phải có tiêu chí và rất chặt chẽ nhưng chúng ta lại chưa có bộ tiêu chí chung và tiêu chí cụ thể cho từng loại cán bộ, nhất là cán bộ cấp cao. Vì vậy, sự khác biệt trong quy trình phát hiện, tuyển chọn, đào tạo, sử dụng cán bộ cứ na ná nhau. Khi có một chủ trương, một chính sách mới về cán bộ, thường áp dụng cho tất cả các loại cán bộ.

Ví dụ, quy hoạch, luân chuyển, lương, tuổi hưu đều áp dụng cho tất cả các loại cán bộ nói trên. Khi chưa có bộ tiêu chí chung và tiêu chí cụ thể thật đúng đắn và rõ ràng, thì việc “đánh giá, bố trí cán bộ chưa thật công tâm, khách quan, không đúng sở trường, năng lực” là đương nhiên. Đây là môi trường tốt cho những kẻ cơ hội “chạy chức, chạy quyền”…

Quyền lực Nhà nước phải được giám sát

Một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng dân mất lòng tin ở Đảng là “vai trò giám sát của nhân dân thông qua MTTQ và các đoàn thể chính trị - xã hội chưa được phát huy”. Theo GS, làm cách nào để nhân dân phát huy tối đa vai trò giám sát của mình?

- Để đảm bảo cho sự lãnh đạo của Đảng và thực thi quyền lực của Nhà nước luôn đúng đắn, thể hiện đầy đủ ý chí nguyện vọng của nhân dân, cần có cơ chế đảm bảo sao cho chủ trương, đường lối lãnh đạo của Đảng phải được sự phản biện; quyền lực Nhà nước phải được giám sát.

Ở nước ta, sự giám sát, phản biện đó, một mặt mang tính nhà nước được tiến hành từ các cơ quan quyền lực nhà nước; mặt khác, rất quan trọng nằm ở xã hội công dân, mang tính nhân dân, mà một trong những hình thức giám sát đó là giám sát thông qua MTTQVN.

Giám sát và phản biện xã hội của MTTQ là thực hiện kiểm soát của chủ thể quyền lực đối với chủ thể được ủy quyền. Vì vậy nó mang tính khách quan, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của nhân dân. MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội được thực hiện chức năng giám sát, phản biện phù hợp với tính chất tổ chức và hoạt động của các tổ chức này, tức mang tính nhân dân, tính quần chúng (tai mắt quần chúng).

Tuy vậy, đúng như Nghị quyết nhận định, chất lượng và hiệu quả giám sát chưa cao, chưa đầy đủ hiệu lực pháp lý, nội dung giám sát chưa cụ thể, hình thức giám sát chưa linh hoạt, chưa được thực hiện nền nếp thường xuyên. Có thể nói việc thực hiện chức năng giám sát của MTTQ vẫn còn nhiều hạn chế, thậm chí có thể nói là một trong những khâu yếu hiện nay. Điều này đã làm cho mô hình dân chủ XHCN mà chúng ta đang xây dựng còn thiếu tính thuyết phục và thực chất.

Để tăng cường sự giám sát, phản biện từ các tổ chức chính trị - xã hội, đòi hỏi Đảng phải mở rộng dân chủ, tăng tính công khai, minh bạch, trong quá trình hoạch định chính sách, mở rộng thông tin...

GS - TSKH Phan Xuân Sơn

Về phản biện xã hội, tuy đã có chủ trương của Đảng, nhưng việc triển khai chức năng này chỉ mới bước đầu, còn nhiều hạn chế. Tuy vậy cũng cần thấy rằng, trong thực tiễn chức năng phản biện xã hội của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đã thực hiện ở mức độ nhất định. Trước hết là hoạt động này có trong hoạt động giám sát theo luật định; thứ hai là trong hoạt động thường xuyên của MTTQ. Tuy nhiên cần thể chế hoá chủ trương này một cách cụ thể hơn nữa.

Trước đây, Đảng ta cũng đã có nhiều cuộc chỉnh huấn, chỉnh đốn Đảng. Theo ông, bài học nào cần nhất cho cuộc chỉnh đốn, xây dựng Đảng lần này?

- Nêu gương! Cấp trên nêu gương cho cấp dưới, đảng viên nêu gương cho quần chúng. Chúng ta có tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nếu tất cả đảng viên đều noi gương Hồ Chí Minh, đảng viên nêu gương cho quần chúng, thì chúng ta sẽ chỉnh đốn Đảng thành công, giữ được hình ảnh đẹp của một Đảng chiến đấu, hy sinh vì dân tộc trong cách mạng giải phóng dân tộc, xây dựng một hình ảnh mới của Đảng trong thời kỳ phát triển đất nước và hội nhập: Một Đảng đạo đức, văn minh và trí tuệ.

Kiều Minh (thực hiện)