NATO có điểm yếu chí mạng sợ Nga lợi dụng, chiến tranh Ukraine đã thay đổi điều đó

Suwalki Gap (Khoảng trống Suwałki) là dải đất dài 60km giữa Lithuania và Ba Lan. Mảnh đất này có tầm quan trọng chiến lược đối với Liên minh Bắc Đại Tây Dương, vì nó kết nối các nước Baltic với các thành viên NATO đại lục khác và là trọng tâm đáng kể cho việc chuyển quân cho Đồng minh Baltic và vũ khí trang bị của họ. Khoảng trống Suwałki một bên giáp với Belarus và một bên giáp vùng đất Kaliningrad của Nga.

Theo Euronews, Khoảng trống Suwałki là một trong những điểm yếu lớn nhất của NATO trước Nga bởi trong trường hợp xảy ra xung đột, dải đất hẹp này có thể bị pháo binh tấn công từ cả hai phía.

Tóm lại, đối với phương Tây, đây là một nút thắt nguy hiểm. Việc chiếm giữ lãnh thổ này sẽ cắt đứt các nước Baltic và Ba Lan khỏi các đồng minh của họ, làm tê liệt liên lạc và làm phức tạp thêm viện trợ quân sự và nhân đạo. Nếu lực lượng Nga hoặc Belarus có thể kiểm soát khoảng trống Suwałki, NATO thậm chí sẽ không thể gửi quân tiếp viện bằng đường bộ mà buộc phải chuyển sang hoạt động trên không và trên biển. 

Điều nguy hiểm là các thành viên NATO sẽ không thể triển khai được quân tiếp viện tới các nước vùng Baltic đủ nhanh bằng đường biển và đường hàng không với số lượng đủ để đẩy lùi lực lượng Nga. Nhưng các hệ thống phòng không tiên tiến của Nga có thể làm tê liệt không phận ở các nước Baltic và Ba Lan. Các hệ thống S-300 và S-400 của Nga được triển khai ở Kaliningrad và gần St.Petersburg, kết hợp với các hệ thống phòng thủ tên lửa ở Belarus có thể làm tê liệt hoàn toàn không phận Ba Lan và các nước Baltic.

Vào năm 2016, các nhà nghiên cứu tại RAND dự đoán rằng lực lượng Nga có thể tấn công các thủ đô của Estonia và Latvia trong 60 giờ nếu NATO không giúp họ. Vì vậy, trong trường hợp xảy ra chiến tranh với Nga, NATO phải cố giữ lãnh thổ này dưới sự kiểm soát của Ba Lan và Lithuania.

Tuy nhiên, cuộc chiến giữa Nga và Ukraine đang giúp NATO khắc phục điểm yếu chí mạng tại khoảng trống Suwałki.

Theo đó, khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine vào tháng 2/2022, nước này đã gây ra làn sóng chấn động khắp các nước láng giềng. Cuộc chiến tranh lớn nhất trên lục địa châu Âu kể từ khi kết thúc Thế chiến thứ 2 đã khiến Phần Lan và Thụy Điển đều nộp đơn xin gia nhập NATO. Trong khi tư cách thành viên của Thụy Điển vẫn đang chờ xử lý vì sự phản đối của Thổ Nhĩ Kỳ, Phần Lan hiện là một phần của liên minh, làm giảm đáng kể rủi ro do Khoảng trống Suwałki gây ra.

Guillaume Lasconjarias, Giáo sư tại Paris-Sorbonne nhấn mạnh, việc gia nhập NATO của Thụy Điển và Phần Lan tạo ra một “NATO Mare Nostrum”, (nghĩa là Biển của chúng ta) hay nói một cách đơn giản là với việc các thành viên NATO giáp với phần lớn biển Baltic, Nga sẽ không thể ngăn chặn quân tiếp viện của phương Tây bằng đường biển.

Việc Phần Lan gia nhập NATO cũng tăng gấp đôi chiều dài biên giới của liên minh với Nga. Việc tăng cường tiếp xúc với một thành viên NATO với Nga làm giảm nguy cơ xảy ra bất kỳ cuộc tấn công nào của Nga vào các thành viên NATO khác giáp với Khoảng trống Suwałki.

Chưa kể, cuộc chiến ở Ukraine cũng được cho là làm giảm đáng kể năng lực quân sự của Nga. Với việc Nga vẫn đang sa lầy ở Ukraine, nước này không có năng lực quân sự để thực hiện bất kỳ bước đột phá nào vào Khoảng trống Suwałki. Trong khi đó, cuộc chiến ở Ukraine đã thúc đẩy NATO tiến hành một cuộc đại tu chiến lược khổng lồ. Liên minh đã thành lập bốn nhóm chiến đấu mới ở bốn quốc gia mới (Bulgaria, Hungary, Romania và Slovakia), tăng gấp đôi số lượng quân trải rộng trên tám nhóm chiến đấu, đồng thời gửi thêm hàng chục tàu và hàng trăm máy bay đến phần phía đông của liên minh.

NATO cũng đã vạch ra các kế hoạch mới về cách tiếp cận và củng cố vùng Baltic trong trường hợp xảy ra một cuộc chiến với Nga cũng như các kế hoạch tăng cường hơn nữa sự hiện diện của liên minh trong khu vực.

Các sáng kiến mới của EU, Baltic và NATO nhằm tăng cường khả năng di chuyển quân sự, chẳng hạn như xây dựng tuyến đường sắt xuyên Baltic mới, cũng sẽ cho phép NATO tái triển khai lực lượng của mình nhanh hơn. Kết quả là, cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã khiến nguy cơ xảy ra một cuộc tấn công vào Khoảng trống Suwałki trở nên cực kỳ khó xảy ra.