Kể chuyện làng: Chợ làng chợ tổng

Trời còn tối đất, cỗ xe bò chở mạ của hai mẹ con cứ lục cục đi trên con đường từ nhà đến chợ khoảng 1km. Đến khi trời tỏ, tôi thấy chợ họp trước cửa một ngôi chùa vừa to vừa rộng, bao nhiêu là lợn gà. Tôi ứa nước bọt nhìn những hàng bỏng hàng ngô, bán rán, bánh cuốn làm tôi thèm quá.

Chùa Dâu - Kinh Bắc

Mạ của mẹ tôi đẹp nên mấy bà thợ cấy mạn Đông Cốc, Đồng Ngư thích lắm mua hết ngay. Còn lại cái xe cải tiến bằng gỗ mẹ bảo tôi ngồi trông để đi mua hàng, trước khi mẹ đi đã mua cho tôi một chiếc bánh rán nóng hổi, cũng lần đầu tiên tôi được ăn bánh rán ở chợ, ăn được một nửa thì nhớ đến đứa em gái ở nhà nên cứ cầm ở tay, càng cầm, càng thèm nên tôi cứ cắn dần đến khi miếng bánh còn bé bằng cái ngón tay, thì tôi cầm chặt, mặc cho đường cứ dính vào tay để mang về đưa đứa em gái. Hết buổi chợ mẹ cho tôi lên xe bò kéo về, cùng với mớ cá tép, 1kg mỡ lợn, ít quả bồ kết, một gói bỏng ngô nhào mật được nén thành bánh và mấy thứ lặt vặt hàng xén khác. Ngồi ở xe nhìn vào tấm lưng mẹ kéo, tôi chỉ ước sau này lớn, được đi lên chợ ăn quà thỏa thích.

Tôi xa quê tôi - làng Phương Quan, xã Chí Quả, Thuận Thành hơn 20 năm. Nhưng mỗi khi về gặp chợ phiên vẫn cứ nao nao trong lòng. Cuối năm lại về quê, dẫn hai con đi vào thế giới mơ ước một thuở của mình sao thấy thân thương quá. Chợ quê vẫn thế, vẫn bà hàng bánh rán cười hiền đến lạ, nghe tiếng bánh rán trên chảo xèo xèo rất khẽ chẳng cần ăn cũng đã biết ngon lắm rồi.

Vẫn cô hàng bánh cuốn tay thoăn thoắt bóc và cắt bánh cho khách, khẽ khàng đặt trước mặt khách bát nước chấm, có rau mùi, có hành thái nhỏ, thêm mấy miếng chả thái rất khéo. Khách vừa ăn vừa nói chuyện mùa vụ, cưới xin, ma, chay, tết nhất… một không gian, và không khí ăn quà đến ấm cúng thân thuộc vô ngần. Ở một góc chợ vẫn là chú bán chiếu. Bây giờ đám trẻ mùa đông nằm đệm nhiều rồi, nhưng những người vợ đảm và ý nhị, cuối năm vẫn thích sắm một tấm chiếu mới, để nhắc nhở các đức ông chồng, giường tuy cũ mà chiếu luôn mới thơm tho lắm. Chợ quê tôi vẫn có một góc bán cuốc, liềm... tiếng bác thợ rèn đập đe chan chát, làm cho góc chợ vừa vui, vừa ấm. Xem lượng cuốc, liềm mà bà con mua sau mỗi buổi chợ là biết dân quê tôi sắp vào vụ.

Chợ quê tôi có nhiều thứ lắm, từ mớ rau bà con tự trồng, con cá tát ao, cỗ lòng lợn, miếng da trâu bà con giết thịt, túi bỏng ngô, bỏng gạo làm quà cho đám trẻ trông mẹ về chợ.

Bánh rán chợ Dâu

Người bán cũng nhiều, người mua cũng lắm, nhưng ít khi thấy cãi cọ chao chát nhau bao giờ.

Cũng ở một góc chợ quê đó, tôi lúc nào cũng thấy sáng bừng, bởi một nụ cười đúng như "mùa thu tỏa nắng" cứ lặng lẽ, mà lắng đọng ấm áp dung dị đến lạ thường của một cô bạn đẹp người đẹp nết thuở nào. Gặp nhau chỉ cần cười hỏi thăm đôi ba câu cũng thân thiết lắm rồi. Chợ quê với tôi là thế, có mẹ vất vả bao nhiêu năm, có sự no đủ thỏa mãn quà cáp của những đứa con mỗi khi được sà về hàng quà với những món ngon khó cưỡng, và có cả một nụ cười ấm áp, của những người con gái quê mình. Mỗi năm đến tết tôi lại háo hức, thèm đi chợ một lần để ký ức của mình với quê hương chỉ là như vậy thôi mà nghẹn ngào đến quay quắt.