Hungary đặt điều kiện để thông qua viện trợ cho Ukraine

Các quan chức Hungary được cho là đã đặt ra các điều kiện để dỡ bỏ quyền phủ quyết của nước này đối với gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro (54,6 tỷ USD) của EU dành cho Ukraine, đồng thời cho biết số tiền này sẽ phải được xem xét hàng năm để cấp phép lại vì nó sẽ được phân bổ trong thời gian 4 năm.

Budapest đã tiết lộ đề xuất của mình trong cuộc họp của 27 chuyên gia ngân sách của EU vào thứ Sáu tuần trước, Politico đưa tin hôm thứ Ba 9/1. Kế hoạch này kêu gọi cung cấp cho Ukraine khoản tài trợ và cho vay trị giá 12,5 tỷ euro hàng năm trong thời gian 4 năm, với sự chấp thuận nhất trí của Hội đồng châu Âu, hãng tin này dẫn lời ba nhà ngoại giao EU giấu tên cho biết.

Thủ tướng Hungary Viktor Orban, người đã kêu gọi chấm dứt xung đột Nga-Ukraine thông qua đàm phán thay vì kéo dài cuộc khủng hoảng, đã chặn gói viện trợ tại hội nghị thượng đỉnh tháng 12 của Hội đồng Châu Âu tại Brussels. Các nhà lãnh đạo EU đã gây áp lực buộc ông phải thay đổi quyết định trước cuộc họp ngày 1/2 của khối. 

Nhà lãnh đạo Hungary đã cảnh báo rằng Budapest cũng có thể cản trở việc cho phép Ukraine gia nhập EU, mặc dù ông đã bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu của hội đồng vào tháng trước để thông qua việc mở các cuộc đàm phán gia nhập với Kiev.

Việc yêu cầu bỏ phiếu hàng năm để thông qua viện trợ Ukraine của EU sẽ cho phép Orban chặn nguồn tài trợ hoặc yêu cầu Brussels nhượng bộ. Các nhà ngoại giao EU nói với Politico rằng việc chia viện trợ thành các khoản phân bổ pahỉ bỏ phiếu hàng năm sẽ không mang lại cho Ukraine khả năng dự đoán tài chính mà nước này cần. Một nhà ngoại giao cho biết, chương trình viện trợ sẽ được tài trợ thông qua ngân sách 7 năm của EU, vì vậy "chúng tôi không thể thực hiện việc đó hàng năm".

Sự bế tắc của EU xảy ra vào thời điểm Washington, nhà hảo tâm phương Tây lớn nhất của Ukraine, đã hết tiền viện trợ. Kế hoạch của Tổng thống Mỹ Joe Biden cung cấp thêm 61,4 tỷ USD cho Ukraine như một phần của dự luật chi tiêu khẩn cấp trị giá 106 tỷ USD đã bị đình trệ tại Quốc hội. Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa lập luận rằng ông Biden thiếu một chiến lược rõ ràng để chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraine và chỉ kéo dài cuộc đổ máu bằng cách gửi vũ khí tới nước này.

Thủ tướng Orban có thể đạt được nhiều ảnh hưởng hơn nữa đối với EU nếu Hungary đảm nhận chức chủ tịch luân phiên của Hội đồng Châu Âu khi Chủ tịch Charles Michel của Bỉ rời khỏi vị trí này vào cuối năm nay. Một kịch bản như vậy được cho là có thể xảy ra nếu các nhà lãnh đạo EU không nhanh chóng tìm và phê duyệt người thay thế Michel, mở ra cơ hội cho Orban đứng đầu hội đồng từ tháng 7 đến tháng 12.