"Hội chợ OCOP" - nét độc đáo của vùng Đất mỏ

Trao đổi với Trang Trại Việt về một số nội dung liên quan, ông Ngô Tất Thắng - Phó ban chuyên trách Ban Điều hành Chương trình OCOP tỉnh Quảng Ninh cho biết: 3 năm qua, Quảng Ninh đã có 103 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất sản phẩm OCOP, 25 vùng sản xuất sản phẩm OCOP được quy hoạch với diện tích mặt đất, mặt nước là 1.138 ha. Tổng vốn thực tế đã huy động để sản xuất là 367 tỷ 747 triệu đồng/tổng số vốn các dự án là 480 tỷ 943 triệu đồng. Trong đó vốn vay ngân hàng là 68 tỷ 656 triệu đồng, Ngân sách nhà nước đã hỗ trợ 58 tỷ 243 triệu đồng hỗ trợ trực tiếp đầu tư hạ tầng, ứng dụng khoa học công nghệ, lãi suất, thiết kế nhãn hiệu, kiểu dáng công nghiệp bao bì, xúc tiến thương mại.

Như vậy, hệ thống tổ chức sản xuất của các tổ chức tham gia Chương trình OCOP bao gồm những thành phần kinh tế nào, thưa ông?

Đó là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hợp tác xã, tổ hợp tác, cơ sở, hộ sản xuất. Tính đến cuối tháng 9.2016 đã có 180 tổ chức kinh tế, cơ sở, hộ sản xuất trong tỉnh tham gia Chương trình. Cụ thể, về tổ chức kinh tế, có 86 đơn vị (Đề án có từ 20 – 30 đơn vị), khối doanh nghiệp có 32 đơn vị, chiếm 37,2% (trong đó 1 doanh nghiệp tư nhân, 9 công ty TNHH, 22 đơn vị công ty cổ phần). Khối kinh tế tập thể: 47 đơn vị, chiếm 54,65% (trong đó có 36 hợp tác xã; 11 đơn vị tổ hợp tác, 7 đơn vị hội sản xuất). Về kinh tế hộ có 94 cơ sở, hộ sản xuất. Đáng chú ý trong số này, có thành lập mới 12 doanh nghiệp, 29 hợp tác xã, 11 tổ hợp tác và phát triển mới 94 hộ cơ sở sản xuất sản phẩm OCOP.

Ông có thể cho biết thêm về quy mô, năng lực của các tổ chức kinh tế này?

Theo số liệu tổng hợp, tổng vốn pháp định của các tổ chức kinh tế đăng ký đạt trên 117 tỷ đồng, số lao động tham gia là 2.172 người. Tuổi bình quân của chủ doanh nghiệp, hợp tác xã là 44 tuổi, trình độ học đại học có 20 người, chiếm 37%. Diện tích đất, mặt nước các doanh nghiệp, HTX đang sở hữu sử dụng 2.289ha.

Quảng Ninh là tỉnh đầu tiên trong nước đưa Chương trình OCOP trở thành điểm nhấn sáng tạo trong xây dựng NTM. Ông có thể cho biết lãnh đạo chính quyền các cấp đóng vai trò như thế nào đối với chương trình này?

Đối với Ban Điều hành hành OCOP cấp tỉnh, Trưởng ban là đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh và 19 thành viên kiêm nhiệm là lãnh đạo các sở ngành. Trong đó có một Phó Ban thường trực là Trưởng Ban Xây dựng NTM, 1 Phó Ban chuyên trách là Trưởng phòng Nghiệp vụ, Ban Xây dựng NTM. Cơ quan thường trực là Ban Xây dựng NTM, có phòng nghiệp vụ OCOP chuyên trách; ngoài ra còn có các tiểu ban giúp việc cho ban điều hành cấp tỉnh.

Đối với ban điều hành OCOP cấp huyện, cơ quan thường trực là phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn (hoặc phòng kinh tế) với 1 - 2 cán bộ quản lý kiêm nhiệm. Trưởng ban điều hành OCOP cấp huyện là phó chủ tịch UBND cấp huyện, các thành viên kiêm nhiệm là lãnh đạo các phòng ban.

Để các đơn vị tham gia Chương trình OCOP có hiệu quả, Quảng Ninh đã xây dựng “hệ sinh thái” hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX, tổ hợp tác, hộ sản xuất như thế nào?

Ngoài hệ thống Ban Điều hành OCOP từ tỉnh đến huyện, còn có hệ thống hỗ trợ các cộng đồng OCOP bao gồm: Các đơn vị tư vấn phát triển doanh nghiệp, hợp tác xã; tư vấn đào tạo lãnh đạo cho hợp tác xã, doanh nghiệp cộng đồng; tư vấn phát triển sản phẩm; tư vấn sở hữu trí tuệ; tư vấn lập quy hoạch, lập dự án; tư vấn quản lý tài chính sản xuất... Đến nay, có 20 đơn vị tư vấn trong nước, trong tỉnh đang tham gia tư vấn cho chương trình OCOP. Điển hình là các thỏa thuận hợp tác phát triển, hợp đồng tư vấn phát triển sản xuất dược liệu theo chuỗi giá trị như: Hợp đồng ký kết giữa DK Pharma với Công ty Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh (Ba Chẽ), HTX Phát triển xanh Bình Liêu, với HTX Dược liệu xanh Đông Triều.

Đối tác OCOP là các đơn vị cung ứng dịch vụ/vật tư đầu vào, bao bì, nghiên cứu phát triển, khoa học công nghệ, dịch vụ hỗ trợ đăng ký, công bố sản phẩm, tiêu thụ sản phẩm, ngân hàng, cơ quan truyền thông... Đến nay đã có 12 - 15 đơn vị trong và ngoài tỉnh là các đối tác có chất lượng của chương trình OCOP. Vào quý IV/2016, Quảng Ninh sẽ tổ chức Hội nghị đối tác OCOP lần thứ nhất.

Quảng Ninh cũng ban hành nhiều chính sách hỗ trợ quan trọng liên quan đến OCOP như hỗ trợ lãi suất, hỗ trợ hạ tầng, xúc tiến thương mại, khuyến công...

Một trong những chuỗi sự kiện kết nối cung cầu đối với sản phẩm OCOP là các hội chợ trong và ngoài tỉnh. Ông có thể cho biết thêm về hiệu quả của những hoạt động này?

Trong 3 năm, các đợt triển lãm, quảng bá giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm OCOP tại nhiều thị trường trong và ngoài nước... đã giúp cho nhiều cơ sở sản xuất OCOP tiếp cận thị trường, thực hiện giao dịch trực tiếp với nhà phân phối, bán lẻ, cũng như nâng cao chất lượng, đổi mới kiểu dáng công nghiệp bao bì sản phẩm OCOP. Điều thú vị là chính “Hội chợ OCOP” đang dần từng bước trở thành sản phẩm du lịch của tỉnh Quảng Ninh.

Không dừng ở tổ chức sự kiện, Quảng Ninh bước đầu đã hình thành hệ thống xúc tiến bán hàng riêng của Chương trình OCOP. Hiện đã có các trung tâm, điểm bán hàng OCOP tại các khu du lịch, khu dân cư tập trung như Đông Triều, Uông Bí, Quảng Yên, Ba Chẽ, Bình Liêu, Hải Hà... Tuy nhiên công tác kết nối cung cấp sản phẩm và quản lý bán hàng OCOP tại các điểm đã đầu tư còn gặp nhiều khó khăn.

Doanh số bán ra của các mặt hàng OCOP đạt được ở mức nào, thưa ông?

Doanh số bán hàng OCOP của các tổ chức kinh tế, cơ sở hộ sản xuất OCOP trong 3 năm qua đạt khoảng 672 tỷ đồng.

Xin cảm ơn ông!