Dễ mắc bệnh vì làm hương

Thấy bệnh không sợ

Bất chấp chiếc máy chẻ nan tre quay những guồng gấp gáp, bà Trần Thị Oanh (60 tuổi, thôn Tỏa Dương, xã Quảng Phú Cầu, Ứng Hòa, Hà Nội) vẫn một tay cho nan vào quay, một tay cầm chiếc điện thoại nghe - nói liên tục. Trong xưởng bà Oanh làm việc có tới 7 công nhân nhưng chẳng ai đeo khẩu trang, mặc dù bụi từ việc se tăm tre và và se hương đang bay mù mịt. Bụi, cộng với mùi màu nhuộm, tiếng ồn làm bầu không khí trở nên ngột ngạt, bức bối khó chịu. Thế nhưng, đồ bảo hộ lao động duy nhất mà phóng viên nhìn thấy trên người những lao động này là chiếc găng tay đã rách nát.

Bà Trần Thị Oanh đang phơi tăm hương. Ảnh:    M.N

Bà Oanh tâm sự: “Mặc dù nhiều tuổi nhưng vì nhà khó khăn nên tôi xin vào đây làm để có thêm đồng ra đồng vào. Dù đeo găng tay, nhưng lúc đầu vì chưa quen nên tôi cũng thường bị tăm tre cứa rách tay. Do găng tay rách nên có lần vướng cả vào máy, suýt bị cuốn nát tay. Còn việc cay mắt, đau mắt hay ho sặc, khó thở vì bụi là chuyện thường ngày”. Cũng theo bà Oanh, hầu hết lao động ở đây đều không được tập huấn qua về an toàn lao động (ATLĐ). Bà biết công việc ảnh hưởng đến sức khỏe nhưng không làm thì đói.

Cạnh bà Oanh, bà Nguyễn Thị Lan (thôn Quảng Nguyên, xã Quảng Phú Cầu) dụi đôi mắt đỏ quạch, tâm sự: “Vì xưởng nhỏ nên chủ cũng không để ý trang bị thiết bị bảo hộ. Mấy lần mình cũng chú ý tự mua khẩu trang, kính mắt đeo để phòng bụi, nhưng chỉ đeo được vài lần thấy lích kích, vướng víu nên bỏ. Làm việc mệt quá nên lúc nhớ thì đeo, quên thì thôi”.

Ông Nguyễn Anh Tuấn - chủ cơ sở sản xuất tăm hương ở thôn Quảng Nguyên cho biết, thông thường năm nào cũng vậy, cứ vào dịp giáp tết là đơn hàng nhiều lên, phải đốc thúc thợ tăng ca, làm gấp. Hiện tại xưởng của anh có 10 máy, cả 10 máy đều đang hoạt động hết công suất để chuẩn bị hàng cho dịp tết. Mặc dù là xưởng sản xuất với nhiều nguyên vật liệu dễ cháy, lại sử dụng nhiều máy móc, thiết bị điện  với dây nhợ chằng chịt... nhưng anh Tuấn lại không trang bị bất cứ dụng cụ bảo hộ lao động, hay bình xịt phòng chống cháy nổ… Hệ thống nhà xưởng cũng thiếu ánh sáng, không có hệ thống hút bụi.

Về tận nhà dạy “an toàn”

Ông Lê Văn Dịu - Chủ tịch UBND xã Quảng Phú Cầu cho biết: Sản xuất tiểu thủ công nghiệp chiếm tới 50% cơ cấu kinh tế của xã, trong đó 65% là do sản xuất tăm hương, thu hút hơn 600 lao động. Mỗi năm nghề tăm hương mang lại thu nhập hàng chục tỷ đồng. Thu nhập trung bình của mỗi lao động ở làng nghề đạt từ 3,5 -5 triệu đồng/tháng. Nhờ có nghề làm hương mà bà con có công việc làm ăn, thu nhập ổn định, làng xã cũng khang trang hơn trước. Tuy nhiên, xã cũng đang phải đối diện với nhiều hệ lụy từ làng nghề. Nguy cơ cháy nổ do các kho chứa nguyên vật liệu sản xuất dễ cháy, hay tai nạn lao động rình rập do người lao động sử dụng máy móc thô sơ…

Ông Dịu cho biết, định kỳ mỗi quý một lần cán bộ trên địa bàn xã được tập huấn về phòng chống cháy nổ. Phòng LĐTBXH huyện Ứng Hòa cũng đã tập huấn ATLĐ cho xã, nhưng việc tập huấn chỉ dừng lại ở cấp thôn, xã và đối tượng tham gia chủ yếu là cán bộ. Tuy từng được tập huấn, nhưng ý thức của bà con chưa cao nên còn lơ là trong việc thực hành sản xuất đảm bảo an toàn. Mặt khác, vì thiếu kinh phí nên bà con tự  mua máy bơm nước, hoặc khẩu trang tự chế không đảm bảo tiêu chuẩn.

“Bà con ở đây bận việc, nên nhiều khi có muốn mời họ đi tập huấn cũng khó. Chính vì vậy, chúng tôi phải kêu gọi cán bộ thôn vào từng nhà để tuyên truyền về việc đảm bảo ATLĐ, phòng chống cháy nổ cho người dân. Đồng thời, hàng tuần UBND xã cũng yêu cầu đài truyền thanh xã phát các bản tin kêu gọi người dân, các cơ sở sản xuất đảm bảo ATLĐ trong quá trình sản xuất” – ông Dịu nói.