Đạo diễn "Đào, phở và piano" hé lộ lý do chọn các nhân vật hư cấu cho phim

Do đang có chuyến công tác tại Mỹ, đạo diễn Phi Tiến Sơn tham gia cuộc đối thoại trực tuyến. Sự kiện do nhạc sĩ Dương Thụ dẫn dắt, với chủ đề xoay quanh hai tác phẩm điện ảnh: Hà Nội mùa đông năm 46 của đạo diễn Đặng Nhật Minh và Đào, phở và piano của đạo diễn Phi Tiến Sơn. Đây là 2 bộ phim gắn với cuộc chiến 60 ngày đêm ở Hà Nội cuối năm 1946 đầu năm 1947.

Chia sẻ cảm xúc trước cơn sốt của Đào, phở và piano trong 2 tuần qua, đạo diễn cho biết, từ xa ông cảm thấy rất xúc động trước tình cảm của công chúng. Ông quan niệm, lòng yêu nước đã có sẵn trong mỗi người dân Việt và bộ phim chỉ thổi bùng lên ngọn lửa về lòng yêu nước trong lòng mọi người. Đó là điều ngoài mong đợi của ông. Đạo diễn Phi Tiến Sơn tin sẽ có nhiều nhà làm phim cũng như các hãng phim tư nhân thời gian tới thực hiện nhiều dự án thuộc đề tài lịch sử.

Đạo diễn Phi Tiến Sơn bày tỏ, ông mong khán giả có cái nhìn cởi mở hơn khi thưởng thức dòng phim này. Ông kể, ông đã "run rẩy" khi nghĩ đến làm phim chính sử, vì biết chắc dòng phim này dễ bị soi mói, đánh giá, thậm chí đụng chạm quan điểm chính trị. Do đó, ông chọn kể về các nhân vật hư cấu, lấy cảm hứng từ sự kiện lịch sử khi làm Đào, phở và piano. 

Chia sẻ về các nhân vật trong Đào, phở và piano với Dân Việt trước đó đạo diễn Phi Tiến Sơn giải thích: 

"Tất cả các nhân vật trong phim đều hư cấu. Sở dĩ có nhân vật họa sĩ là vì thời điểm đó, chúng ta có những gương mặt nổi tiếng như Tô Ngọc Vân, Trần Văn Cẩn... Các tiểu thương buôn bán nhỏ lẻ thì luôn có mặt ở Hà Nội từ xưa đến nay, các tiểu thư Hà Nội thì khá điển hình.

Hình ảnh ông giáo cũng thế. Cậu bé đánh giày thì thời đại nào cũng có, thành phố nào cũng có. Nói chung đó là những nhân vật điển hình. Tuy nhiên, vấn đề không phải là họ chính xác là ai mà là họ sống như thế nào trong hoàn cảnh đó".

Trong cuộc thảo luận, đạo diễn Phi Tiến Sơn cũng chia sẻ về những khó khăn khi thực hiện bộ phim có đề tài lịch sử Đào, phở và piano.

Đạo diễn Phi Tiến Sơn cho hay, việc giải trình chi phí và phương án thiết kế bối cảnh, đạo cụ của phim không dễ dàng. Trong khi bộ phim đòi hỏi sự tốn kém trong việc tái hiện không gian đường phố đổ nát vì bom đạn; những chiến lũy được dựng từ giường tủ, bàn ghế... trên phố phường.

Theo đạo diễn, khu phố cổ Hà Nội trong Đào, phở và piano được dựng hoàn toàn tại một khu đất trống trong doanh trại quân đội ở Vĩnh Phúc. Đội ngũ thiết kế mỹ thuật dựng một con đường với vỉa hè, những bức tường đổ nát, chiến lũy. Họ dựng một số căn nhà rồi phá đổ, vẽ biển hiệu, làm sơn bong tróc và trầy xước cho đúng thời đại. Xe tăng, tàu điện cũng được đặt làm riêng. Bản thân ông choáng váng khi nhìn thấy phim trường.

Với chi tiết người lính thả pháo vào nồi gang, gây tiếng nổ để phân tán sự chú ý của lính Pháp, đạo diễn kể khi làm phim, ông đã tư vấn một cựu chiến binh thời chống Pháp về tình huống này. Tuy nhiên, người cựu chiến binh cũng không nhớ chính xác.

"Các bạn thấy đấy, đến người trong cuộc cũng không nhớ chính xác. Chúng tôi tính toán cần tạo hiệu quả cho hình ảnh và âm thanh. Họa sĩ thiết kế chọn nồi đồng bởi đấy là món đồ đặc trưng của Hà Nội, vừa tạo ấn tượng về âm thanh, vừa gửi gắm được hồn cốt dân tộc. Nếu ai bảo tôi chứng minh thời đấy người dân làm vậy thì tôi chịu", đạo diễn Phi Tiến Sơn bày tỏ.

Đạo diễn Phi Tiến Sơn cho rằng, phim lịch sử cần dựng bối cảnh hoàn toàn để đảm bảo sự sáng tạo của nhà làm phim. Tuy nhiên, điện ảnh Việt Nam còn hạn chế về kinh phí, nhân sự và vật liệu thiết kế đặc trưng. 

Đạo diễn cũng lần đầu nói về những "hạt sạn" khán giả đã phát hiện, đơn cử như cục nóng điều hòa lọt vào khung hình. Ông bộc bạch: "Tôi biết khán giả cần bối cảnh tỉ mỉ và hoành tráng hơn. Chúng tôi còn nhiều lỗi nhưng đó là điều khó tránh. Chúng tôi đã cố gắng hết sức. Thật lòng, chúng tôi cũng vui khi khán giả xem phim kỹ. Điều đó cũng chứng tỏ khán giả hiểu biết về lịch sử và người làm phim chúng tôi còn được khán giả quan tâm".