Đại sứ Nguyễn Phú Bình: Quan hệ Việt Nam – Hàn Quốc đang ở thời kỳ vàng

Thưa Đại sứ Nguyễn Phú Bình, nếu so sánh với thời điểm ông tới Hàn Quốc làm Đại sứ đầu tiên, ông thấy bây giờ quan hệ Việt Nam – Hàn Quốc thay đổi như thế nào?

 - Sau 30 năm quan hệ Việt - Hàn có những bước phát triển vượt xa những đánh giá ngay cả của người lạc quan như tôi, không ai có thể dự đoán những bước phát triển như thế. Điều này thể hiện trong rất nhiều lĩnh vực.

Trước đây quan hệ hai nước chưa có gì, giao dịch thương mại rất thấp với việc một vài công ty như Hyundai, Daewoo vào Việt Nam. Lúc đó đầu tư của Hàn Quốc vào Việt Nam không có, viện trợ ODA của Hàn Quốc dành cho Việt Nam  không có.

Vậy nhưng so với kim ngạch thương mại năm 1992 là 500 triệu USD thì năm 2022 con số này đạt 87 tỷ USD. Tổng thống Hàn Quốc phát biểu trong tiệc chiêu đãi của Chủ tịch nước nói rằng thương mại đã tăng 185 lần trong 30 năm, đó là bước tiến không ai tính được. Tất nhiên đây cũng là kết quả của đầu tư từ Hàn Quốc vào Việt Nam.

Về đầu tư, giữa bao nhiêu cường quốc mà Hàn Quốc vẫn đứng số 1 về đầu tư vào Việt Nam với khoảng 9500 dự án, tổng số vốn đầu tư hơn 80 tỉ USD năm 2022.

Về ODA thì Hàn Quốc là nhà cung cấp ODA lớn thứ hai cho Việt Nam sau Nhật Bản. Số  2 nữa là lĩnh vực lao động, du lịch.

Trao đổi thương mại giữa hai nước thì Hàn Quốc là ban hàng đứng thứ ba chỉ sau Trung Quốc và Mỹ.

Điều đó cho thấy quá nhiều lĩnh vực Hàn Quốc là đối tác hàng đầu, trong khi Hàn Quốc chỉ có 50 triệu dân, Việt Nam 100 triệu dân, việc trở thành đối tác hàng đầu là sự phát triển vượt bậc.

Về quan hệ chính trị, Tổng thống Yoon Suk Yeol lên nắm quyền tháng 5/2022, giờ ông chọn Việt Nam là nước đầu tiên tới thăm ở Đông Nam Á, cho thấy ông coi trọng Việt Nam, như ông nói là  Việt Nam nằm trong trọng tâm chiến lược trong khu vực trong chính sách của ông. Trong ASEAN họ cũng coi Việt Nam có vai trò quan trọng hàng đầu.

Tất cả các mặt quan hệ giữa hai nước đều rất phát triển. Năm 2001 hai nước nâng mức quan hệ lên đối tác toàn diện, năm 2009 trở thành đối tác chiến lược, năm 2022 trở thành đối tác chiến lược toàn diện. Trong chuyến thăm lần này của Tổng thống Hàn Quốc, hai nước đã công bố chương trình hành động triển khai quan hệ đối tác chiến lược.

Về số lượng người qua lại giữa hai bên, hiện có 170 nghìn người Hàn Quốc ở Việt Nam, 230 nghìn người Việt Nam ở Hàn Quốc. Tính về số lượng cô dâu thì có 80 nghìn cô dâu Việt ở Hàn Quốc và 8.500 gia đình đa văn hóa Việt – Hàn ở Việt Nam. Chính vì thế Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng khi nói rằng hai nước là không chỉ là bạn bè tốt, đối tác tốt, mà còn là thông gia tốt là nói đến các gia đình đa văn hóa như vậy.

Về khách du lịch Hàn Quốc thăm Việt Nam, trước dịch Covid-19, năm 2019, có gần 4,3 triệu khách Hàn sang Việt Nam, đứng hàng thứ hai sau số lượng khách Trung Quốc ( cũng trong năm 2019, có khoảng 500.000 khách Việt Nam thăm Hàn Quốc). Hiện nay, Hàn Quốc đã trở thành thị trường khách du lịch nước ngoài lớn nhất của Việt Nam: 6 tháng đầu năm 2023, có hơn 1,5  triệu khách Hàn chiếm 30% lượng khách quốc tế thăm Việt Nam. Tính bình quân, mỗi tháng có đến 1000 chuyến bay nối liền hai nước!

Giao lưu con người dẫn tới giao lưu văn hóa, K-Pop rất được ưa chuộng tại Việt Nam. Người Hàn Quốc cũng rất thích Việt Nam, ca khúc của ca sỹ Hoàng Thùy Linh gây sốt ở Hàn Quốc.Người Hàn Quốc mê ẩm thực Việt Nam và người Việt thích ẩm thực Hàn Quốc.

Có thể nói ngắn gọn, đây là thời kỳ đỉnh cao, thời kỳ vàng trong quan hệ Việt – Hàn.

Như ông đã nói ở trên, trong chuyến thăm này hai bên thúc đẩy các các lĩnh vực hợp tác mới như an ninh quốc phòng, chuyển giao khoa học công nghệ, điều đó có phản ánh sự tin cậy lớn hơn giữa hai nước?

- Hợp tác an ninh quốc phòng ít nhiều có sự dè dặt nhất định trong những năm qua, nhưng 2 bên đều có nhu cầu cấp thiết về  hòa bình an ninh ở khu vực. Hàn Quốc rất lo ngại nguy cơ chiến tranh ảnh hưởng đến phát triển. Việt Nam có vấn đề Biển Đông.

Trước đây hai bên có hợp tác rồi, Việt Nam  ủng hộ hòa bình, đối thoại, không có hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, những yêu cầu của hai nước chúng ta về nguyên tắc không có gì trái nhau. Các thỏa thuận về an ninh quốc phòng giữa hai bên như chuyển giao tàu cảnh sát biển rất có ý nghĩa.

Về công  nghệ họ phát triển rất tốt, kể cả công nghệ lưỡng dụng quân sự dân sự là không bị ràng buộc, họ có thể giúp chúng ta, mua bán là một chuyện nhưng chuyển giao công nghệ rất cần thiết.

Trong lĩnh vực công nghệ cao, Hàn Quốc đi trước Việt Nam rất nhiều, phát triển rất tiên tiến, chúng ta  có thể học hỏi trong lĩnh vực điện tử hay nhiều lĩnh vực khác, họ chia sẻ với mình sẽ rất tốt.

Có nhiều lĩnh vực khác nữa có thể mở rộng hợp tác. Hàn Quốc rất thiếu năng lượng, xưa nay nhập khẩu nhiều dầu. Nhưng họ cũng là một trong những nước phát triển năng lượng tái tạo rất tốt. Giờ đây Hàn Quốc xây dựng nhiều nhà máy điện ở Việt Nam, ngay cả nhà máy còn sử dụng năng lượng hóa thạch của họ cũng theo tiêu chuẩn chống phát thải  rất cao.

Kể cả đầu tư, ODA, trước đây Việt Nam thu hút vào nhiều lĩnh vực nhưng giờ chọn những lĩnh vực cần nhất, chất lượng cao hơn như hạ tầng cơ sở, các lĩnh vực mới. Hai bên có thể chia sẻ chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực này là rất tốt.

Việc công bố chương trình hành động triển khai quan hệ đối tác chiến lược rất có ý nghĩa. Thỏa thuận có giá trị 5 năm tới và có thể gia hạn. Đây là bước phát triển rất cụ thể, rất mới so với trước.

Về quan hệ kinh tế, có 205 doanh nghiệp Hàn Quốc tháp tùng Tổng thống Hàn Quốc thăm Việt Nam, trong đó có các vị chủ tịch các tập đoàn hàng đầu của Hàn Quôc. Đã có 111 bản ghi nhớ (MOU) đã được ký kết giữa các doanh nghiệp hai nước, đặc biệt, hai vị nguyên thủ quốc gia đã chứng kiến việc ký kết 17 văn bản hợp tác hợp tác song phương trong nhiều lĩnh vực, trong đó có Chương trình hành động triển khai Khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước.

Những điều này đánh dấu  bước phát triển vốn đã tốt nhưng sẽ vững  chắc hơn, có doanh nghiệp nói sẽ gắn bó tương lai với Việt Nam cả trăm năm nữa và nếu tốt thì có thể còn kéo dài hơn.

Chuyến đi này, về mọi mặt, không chỉ mang ý nghĩa tượng trưng, mà có nhiều nội dung cụ thể, là bước phát triển mới khác hẳn so với thời gian trước.

Trong chuyến thăm có những hoạt động văn hóa ý nghĩa, chẳng hạn việc hai nhà lãnh đạo dạo phố, ăn sáng cùng nhau, tham dự giao lưu văn hóa, hai phu nhân thưởng trà, xem biểu diễn thời trang… Những kết nối văn hóa, con người ở tầm nguyên thủ có thể giúp thúc đẩy hai nước như thế nào, thưa Đại sứ?

- Các hoạt động này mang tính chất tượng trưng rất cao, thể hiện sự thân thiết giữa hai nguyên thủ và phu nhân  và có thể thúc đẩy giao lưu hai nước vốn đã tốt rồi. Cộng đồng người Việt tại Hàn và người Hàn tại Việt Nam đều rất lớn, tự nhiên đã có giao lưu con người, nhưng với việc 2 nguyên thủ quốc gia, cả Tổng thống Hàn Quốc và phu nhân đều tham gia các hoạt động văn hóa, giao lưu rất có ý nghĩa… Qua đó, có thể thấy 2 điều nổi lên: Thứ nhất, đất nước Việt Nam rất thanh bình, ổn định; thứ hai thể hiện sự thân tình giữa hai bên, là biểu tượng rất đẹp để thúc đẩy giao lưu con người.  

Còn nhiều nhiều hoạt động nữa, chẳng hạn cuộc chiêu đãi tôi tham dự thấy không khí rất cởi mở, ngoài diễn văn và chúc tụng chính thức, các đại biểu phía bạn vây quanh Chủ tịch nước của chúng ta để chào, chụp ảnh riêng, báo cáo trao đổi,  với Tổng thống Hàn Quốc cũng vậy, các vị trong chính phủ và doanh nghiệp hai bên tới chào hỏi. Không khí rất khác với bữa tiệc khác, ít khi thấy sự náo nhiệt và thể hiện tình cảm tự nhiên như vậy, chính các bạn Hàn cũng rất ngạc nhiên vì thấy không khí quá cởi mở thân tình.

Trân trọng cảm ơn Đại sứ.