Campuchia: Xét xử 4 thủ lĩnh Khmer Đỏ

Tội ác ghê tởm

Theo Reuters, đây là phiên xét xử đầu tiên mà ECCC mở ra nhằm công bố trước công luận về các tội ác ghê tởm mà 4 cựu thủ lĩnh Khmer Đỏ từng gây ra. 4 người này gồm Nuon Chea, Khieu Samphan, Ieng Sary và vợ là Ieng Thirith. Nhóm này bị cáo buộc phạm tội dưới thời chế độ Khmer Đỏ cầm quyền ở Campuchia từ năm 1975-1979.

Nuon Chea (đội mũ) tại phiên xét xử sáng 27.6.

Trong số 4 bị cáo, Nuon Chea được coi "Anh hai" (chỉ đứng sau trùm diệt chủng Pol Pot) và là kẻ chỉ huy nhà tù khét tiếng Tuol Sleng (còn được gọi là S-21), nơi giam giữ khoảng 16.000 tù nhân. Hầu hết số tù nhân này đã bị hành quyết tại "cánh đồng chết" Chong Ek.

Hơn 19 năm sau khi chế độ Khmer Đỏ sụp đổ, ngày 29.12.1998, Nuon Chea đã đầu thú Chính phủ Campuchia và sống khá tự do nhiều năm tại tư dinh ở thị trấn Pailin gần biên giới Thái Lan. Ngày 19.9.2007, Nuon Chea bị bắt với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh, diệt chủng và chống lại loài người.

Theo AP, bản cáo trạng khẳng định Nuon Chea là kẻ trực tiếp "lên kế hoạch, xúi giục, chỉ huy thực hiện các tội ác như phạt tù, bức hại, hủy diệt, trục xuất, nô dịch và các hành động bất nhân khác".

Nuon Chea, 85 tuổi, bị cáo buộc góp phần vào cái chết của 1,7 triệu thường dân Campuchia trong giai đoạn Khmer Đỏ cầm quyền. Khi bị bắt, Nuon Chea đã tuyên bố mình vô tội vì không nằm trong Ủy ban quân sự của Khmer Đỏ do Pol Pot cầm đầu. Tuy nhiên, tội ác của y đã hiện rõ khi tòa án đưa ra nhiều bằng chứng xác thực cho thấy Nuon Chea đã ra lệnh thảm sát hàng nghìn tù nhân ở nhà tù S-21, trong đó có nhiều trẻ em.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo giới năm 1999, Kaing Guek Eav (biệt danh là Duch) - một lãnh đạo nhà tù Tuol Sleng - từng khẳng định Nuon Chea đã trực tiếp ra lệnh cho y sát hại 300 binh sĩ trong cuộc thanh trừng năm 1978 và Duch đã tuân lệnh. Duch cũng mô tả việc hành hình 8 người phương Tây bị chúng giam giữ: "Nuon Chea ra lệnh cho tôi thiêu họ bằng lốp xe và không để lại xương".

Có thể chết trước khi bị tuyên án

Phiên xét xử dự kiến kéo dài đến ngày 30.6. Trong đó, tòa án sẽ nghe phần buộc tội của các nhân chứng, chuyên gia và các tổ chức dân sự, cũng như đại diện của các nạn nhân đối với các bị cáo, và chưa ra phán quyết về các bị cáo nói trên. Dự kiến, phiên xét xử tiếp theo sẽ được tiến hành vào tháng 9 tới.

Đến nay, cả 4 bị cáo đều phủ nhận trách nhiệm của mình và dư luận cho rằng phiên tòa có thể sẽ phải kéo dài trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Có nhiều ý kiến lo ngại rằng, do tuổi đã quá cao (đều từ 79 -86 tuổi), có thể các bị cáo sẽ qua đời trước khi bị tuyên án.

ECCC thành lập năm 2006 do Liên Hợp Quốc bảo trợ. Đây là phiên tòa đầu tiên xét xử tội ác của 4 cựu lãnh đạo Khmer Đỏ nhưng là phiên thứ hai đối với các cựu thủ lĩnh chế độ tàn ác này. Trước đó, tháng 7.2010, ECCC đã tuyên án 35 năm tù giam đối với Duch vì phạm tội ác chiến tranh và các tội ác chống lại loài người.

Gia Khánh